مقالاتکارگاه موزهاهمیت آموزش کودک و نوجوان در بستر موزه‎‌ها

 

آموزش در بستر هنر فضایی شاد، منعطف، و سرشار از شاعرانگی و تخیل را فراهم می‌آورد. این رویکرد آموزشی فرصت های متعدد توصیف و بیان و یادگیری را در اختیار هنرآموز( تسهیلگر) و هنرجو قرار می‌دهد. آموزش هنر با روش‌های عملی و نظری، پیوندی عمیق با تاریخ، فرهنگ، هویت خود و جهان پیرامون را در ذهن به وجود می‌آورد.

«ذهن» در قلب فرایند آموزش قراردارد، بنابراین اشراف کامل به شناخت آن و شیوه‌های یادگیری‌اش برای تسهیلگر حایز اهمیت است. ویژگی چند وجهی و کل نگر هنر، کارکرد بسیار مهمی در تقویت و یکپارچگی ادراک و یادگیری ذهن داشته و پیامدهای شناختی عمیقی به دنبال دارد.

تشخیص این مسئله به ما یادآور می‌شود که ذهن برای آموزش و، در پی آن، رشد و شناخت فرد، استعدادها و مهارت‌هایش در هر رشته و زمینه‌ای، نیازمند گسترش کیفیت‌های استنتاج، تخیل و خلاقیت است.

حال برای جامۀ عمل پوشاندن به این رویکرد، موزه‌ها فضا و ابزار بسیار مناسبی برای آموزش یکپارچه علم و هنر ایجاد می‌کنند. در سال‌های اخیر پژوهشگران مطرح دنیا، در بحث توسعۀ آموزش پایدار، به نقش آموزش در بستر موزه‌ها در هزارۀ سوم بسیار پرداخته‌اند و در حال حاضر، این روش آموزشی در رویکردهای نوین آموزش روز دنیا به کار می‌رود که ما نیز در مدرسۀ هنر بهار ایده به صورت زیرساختی به آن پرداخته‌ایم.

شناخت اسطوره‌ها، رویاپردازی و خیال‌ورزی، شناخت مفاهیم عمیق هستی، علوم انسانی و تجربی، فرهنگ و تاریخ، هنرهای کلاسیک ومعاصر، و … از جمله مواردی هستند که موزه‌ها ما را به سمت آموختن آن‌ها هدایت می‌کنند.

در موسسه و مدرسۀ هنر بهار ایده رویکرد پژوهشی و آموزشی، به صورت تلفیقی و بر پایۀ هنر و ادبیات، تدوین شده و طرح درس‌ها به طور اختصاصی برای هنرجویان در گروه‌های سنی کودک و نوجوان برنامه‌ریزی شده است. این برنامه‌ها در هماهنگی با آموزش‌های درسی مقاطع پیش‌دبستان، دبستان و دبیرستان بسط داده شده است. بخش مهمی از این هماهنگی و تلفیق در پیوند با موزه‌های علمی، هنری و تاریخی و همچنین بازدید از گالری‌ها شکل گرفته است.

کتاب کار موزه‌گردی با عنوان « سفرنامۀ من»، از مجموعه کتاب‌های آموزشی مختص هنرجویان مدرسه هنر بهار ایده است که برای دو گروه سنی کودک و نوجوان به طور جداگانه تألیف شده است. هنرجویان در کارگاه های موزه‌گردی، درحین بازدید از موزه و پس از آن، با هدایت تسهیلگر، به تکمیل کتاب و پاسخ‌گویی به پرسش‌ها و فعالیت‌های کتاب می‌پردازند.

گروه آموزش و پژوهش بهار ایده، در تدوین کتاب‌ها تلاش کرده، ذهن هنرجو به صورت همه‌جانبه با مفاهیم پایه‌‌ی متعددی روبه‌رو شده و یادگیری با شیوه‌ای خلاق، با مشارکت عملی هنرجو، صورت گیرد. مفاهیمی چون:

تقویت حضور ذهن و دیدن؛ روایت‌گری و توصیف اشیاء و موضوعات موزه؛ درک تاریخ و جغرافیا؛ مفاهیم ریاضی و جهت‌یابی؛ طراحی ذهنی و نقاشی؛ خودشناسی( هوش هیجانی و تعادل حواس پنج‌گانه)؛ آشنایی با پیشینه، تکنیک‌ها و جایگاه هنرهای کلاسیک هفت‌گانه و هنرهای جدید.

نازیلا پاکیاری

مدیر و مؤسس مدرسه هنر بهار ایده و مؤلف کتاب