علوم نوین و تاثیر آن بر آینده کودکان

علوم نوین و تاثیر آن بر آینده کودکان

چرا علم و هنر جدا نیستند؟

در دنیای امروز، پیشرفت‌های علمی در حوزه‌هایی همچون هوش مصنوعی، زیست‌فناوری و نانوتکنولوژی به یکی از عوامل تأثیرگذار در تمامی زمینه‌ها از جمله هنر تبدیل شده‌اند. این فناوری‌ها نه تنها ابزارهای جدیدی را برای هنرمندان به ارمغان آورده‌اند، بلکه دیدگاه‌ها و رویکردهای تازه‌ای را در خلق و تفسیر آثار هنری شکل داده اند.

در این مقاله، ابتدا به بررسی تاثیر متقابل علم و هنر در روند رشد و پرورش کودکان و همچنین تأثیر آن روی یادگیری پایدار و بخشی از رویکرد خودشناسی در کارگاه های بهار ایده خواهیم پرداخت و در نهایت تأثیر این پیشرفت‌های علمی بر روند خلق آثار هنری و چالش‌های فلسفی، اخلاقی و اجتماعی که از این هم‌گرایی به وجود آمده است را مورد بررسی قرار خواهیم داد، که مفهوم هنر معاصر را شکل می‌دهد، به ‌ویژه اینکه چگونه این تغییرات می‌توانند رویکرد ما به زندگی، هنر، خلاقیت و هویت انسانی را دگرگون کنند.

کودکان امروز، بزرگسالان فردا هستند و ما باید آن‌ها را برای زندگی در این دنیای رو به جلو و پر از تغییر آماده کنیم. همانطور که می‌دانیم آموزش و پرورش در دوره ی پیش از دبستان بسیار حائز اهمیت است و همچنین نیازمند محیط غنی و مناسب برای کنجکاوی و پرسشگری کودک است.اما چگونه؟

در این مقاله خواهید خواند:

۱. تجربه و یادگیری در سال‌های اولیه: ساختن ذهن خلاق و منعطف کودکان برای آینده

۲. فضای خلاقانه برای کشف و یادگیری: ایجاد زیرساخت‌های هنر معاصر برای آموزش و پرورش

۳. هنرجویان در کارگاه ‌های ما چه می‌آموزند و چگونه با هنر معاصر مواجه می‌شوند

۴. نتیجه گیری

آیا میدانستید مغز ما انعطاف پذیر تر و چند بعدی تر از هر اَبَر رایانه است که می‌تواند در هر ثانیه ۷ موضوع را بیاموزد!

مغز انسان از زمان تولد شروع به رشد می‌کند. در این مرحله، نورون‌ ها (سلول‌ های عصبی) شروع به تشکیل شبکه‌ های پیشرفته ای از ارتباطات می‌کنند که اساس توانایی‌های شناختی و حرکتی کودک را می‌سازند. مغز کودکان در سنین پیش از مدرسه بسیار انعطاف‌پذیر است و با سرعت بسیار بالایی رشد می‌کند.

این رشد سریع به این معنی است که کودکان در این سنین، توانایی یادگیری و جذب اطلاعات بسیار بالایی را دارند و به راحتی می‌توانند خود را با محرک‌های محیطی تطبیق دهند، مهارت‌های جدید را به سرعت یاد بگیرند و اطلاعات جدید را به راحتی پردازش کنند.

هر تجربه‌ای که کودک در این سنین کسب می‌کند، به ایجاد اتصالات جدید در مغز او کمک می‌کند و در شکل‌گیری شخصیت و توانایی‌های او در آینده بسیار حائز اهمیت است. ما با یک فرمول رو به رو هستیم؛

تجربه + کسب مهارت و دانش + بازی = کودکی خلاق ، منعطف و پرسشگر.

ذهن کودک در این دوره نیازمند وجود فضایی برای کشف و تأمل است. فضایی امن و صمیمی و غنی از امکانات و تجهیزات به روز تا  کودک بتواند علاوه بر تجربه از دانش بیشتری بهرمند شود، تا بتواند از نهایت ظرفیت مغزش در کشف  پیرامون، شکوفایی استعداد ها و خلاقیت خود کمک بگیرد.

با توجه به رویکرد آموزشی بهار ایده ازسال ۱۳۸۴، با تلفیق هنرها با علوم نوین، زیرساخت هایی را برای درک فضای هنر معاصر بوجود آورده ایم؛ چرا که نبود زیر ساخت آن در آموزش های پایه ی ما ، هنرمندان جوان را از درک هنر معاصر باز می‌دارد. در طی این ۲۰ سال تجربه ی تدریس و پژوهش مستمر، ما امروز با فضاهایی که ایجاد کردیم شاهد شکل گیری دیدگاه های هنرمندان جوان منعطف و پیشرو در جهت مسیرهای مورد علاقه شان در زندگی هستیم که در فضاهای ملی و بین المللی میدرخشند.

کارگاه ها و موضوعات مورد بررسی در این بخش:

۳-۱. مکانیک چیست و چه کاربردی در زندگی دارد؟

۳-۲. در کارگاه رباتیک بهار ایده چه اتفاقی می افتد؟

۳-۳. کارگاه کامپیوتر و اهمیت آن در توسعه فردی و اجتماعی

۳-۴. آشنایی با کارگاه بیوتکنولوژی و علوم

۳-۵. جهان و اسرارش در کارگاه نجوم

۳-۶. تجربه ی لذت بخش هنرجویان در کارگاه طبیعت و محیط زیست

لیست کلاس ها و دوره ها را از بخش آموزش خلاق مشاهده کنید.

“در همین ارتباط میتوانید دو مقالهٔ زیر که بصورت تخصصی به آثار ایشان اختصاص دادیم را مطالعه کنید.”

۱. کودک و هنر تعاملی

۲. «رویاهای تحقق یافته»ی محسن وزیری مقدم

همانطور که میدانید این یک کارگاه نوین و جذاب برای یادگیری و آشنایی با نرم افزارهای آموزشی و گرافیکی، تفریحی، علمی و هنری، مناسب با گروه های سنی مختلف است. مبحث استفاده درست از تکنولوژی موضوع بسیار مهمی است که در بیشترین کشور ها مطرح است.

در عصر تکنولوژی و علوم نوین، همه چیز از دنیای مجازی و اینترنت سرچشمه می‌گیرد و باید این حوزه، مناسب با حال کودکان و نوجوانان طراحی شود. ما با  نسل هوش مصنوعی روبه رو هستیم که کاربرد درست این مهارت، در توسعه ی فردی و اجتماعی این نسل بسیار حائز اهمیت است.

Rafael Lozano-Hemmer رافائل لوزانو-همر هنرمند شاخه الکترونیک مکزیکی-کانادایی است که به خاطر خلق آثار تعاملی عمومی با استفاده از فناوری‌هایی مانند نرم‌افزارهای کامپیوتری، رباتیک، حسگرها و پروژکتورهای ویدیویی شناخته می‌شود.

او اغلب از فناوری های بصری، صدا و حسگرها برای تغییر درک افراد از فضا، زمان و حتی حضور خودشان استفاده میکند و آنها را به مشارکت دعوت میکند. آثار او در نهادهای بزرگ جهانی به نمایش درآمده‌اند. او جوایز معتبر زیادی دریافت کرده و نمایشگاه‌های انفرادی بسیاری در سراسر جهان برگزار کرده است.

در این کارگاه ما با مفاهیمی چون بایوآرت (هنر زیستی)، علوم زیستی و بیوتکنولوژی و درک بهتر از دنیای شگفت‌انگیز نانو و فناوری‌های پیشرفته آشنا می‌شویم. بایوآرت (Bio Art) ترکیبی از هنر و زیست‌شناسی است که در آن هنرمندان از موجودات زنده، سلول‌ها، باکتریها، DNA و فرآیندهای علمی برای خلق آثار هنری استفاده می‌کنند. این سبک هنری به موضوعاتی مانند تأثیر علم بر زندگی، تغییرات ژنتیکی و رابطه انسان با طبیعت می‌پردازد.

این کارگاه فرصتی برای آشنایی با روش‌های علمی است که به سلامت زمین و انسان‌ها کمک می‌کند و همچنین تاثیرات مثبت آن در زمینه تولید غذاهای مغذی‌تر، محیط زیست سالم‌تر و داروهای مؤثرتر میباشد. آزمایش های مختلف ساده و پیشرفته که در این کارگاه انجام می‌شود، مفاهیم علمی را بطور عملی به هنرآموز آموزش می‌دهد. لذا ضروری ست در سنین کم تر از مواد بی خطر و خوراکی بهره گرفته شود تا به مرور کودک الزامات حضور در یک آزمایشگاه علمی را فهم کند.

هنرمندی که در این زمینه، هنر و علم را بصورت تلفیقی به هنر معاصر تبدیل کرده، klari reis کِلاری رِیس، هنرمند معاصر آمریکایی است. او شباهت های بین فرایند خلاقانه نقاشی و علم را به قدری شبیه به هم میبیند که این دو را به عنوانی بازتابی از یکدیگر به کار میگیرد. شباهت هایی مانند کنجکاوی، آزمایش‌گری، مشاهده دقیق و کاوش برای درک بهتر جهان. او که در حال حاضر در سان فرانسیسکو مشغول به کار است، آثارش به طور گسترده در سطح بین‌المللی به نمایش درآمده است.

یک کارگاه جذاب برای آشنایی با دنیای شگفت‌انگیز فضا و تأثیر آن بر هنرهای معاصر است. در این کارگاه، هنرجویان به درک  منظومه شمسی و مفاهیمی مانند سیارات، کهکشان‌ها، سفر به فضا، ایستگاه فضایی و رویدادهای آسمانی و … به شکلی جذاب و عملی آشنا میشوند.

این کارگاه به ما کمک می‌کند تا با استفاده از ابزارهایی مانند تلسکوپ‌، دوربین واقیت مجازی و مدل های ساده از سیارات و دیگر اجرام آسمانی، مفاهیم زمان، فضا و شکل‌گیری سیارات و دیگر موضوعات را بهتر درک کنیم. هنرمندان با کمک این علم با نگاهی نو خلاقانه به فضا، زمان و حرکت پرداخته و آثار مفهومی و تجربی خلق میکنند.

امروز صنعت آموزش آنقدر دچار تغییر و تحول شده است که حتی کامپیوتر و سی دی های آموزشی که تا دو دهه ی پیش انقلابی بزرگ محسوب می‌شد امروزه جای خود را به virtual reality  یا واقعیت مجازی داده است.

در این کارگاه کودکان با رابط های دیجیتالی مانند انواع عینک، هدست، لپ تاپ و دیگر ابزارها، وارد دنیایی می‌شوند که نه تنها میتوانند همه چیز را از سه بعد ببینند، بلکه میتوانند در آن به تصویرسازی و خلق چیزهای جدید سه بعدی بپردازند و این قابلیت را به هنرجویان می‌دهد که دور اَثرشان بچرخند و با آن، بصورت یک حجم برخورد کنند. هنرجویان با توجه به مطالبی که در این کارگاه فرا گرفتند، به خلق تصویر سه بعدی آنها می‌پردازند.

در نقاشی “شب پرستاره” از ونگوگ، حرکت پیچیده آسمان شب به طور شگفت‌انگیزی با اصول علمی حرکت مولکول‌ها و سیستم‌های آشفته تطابق دارد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که الگوهای حرکتی در این اثر با نظریه آشفتگی کولموگروف هماهنگ است. (Kolmogorov turbulence ) به تئوری‌هایی اشاره دارد که رفتار جریان‌های سیال آشفته را توضیح می‌دهند.

این تئوری به طور خاص به نحوه توزیع انرژی در مقیاس‌های مختلف در جریان‌های آشفته می‌پردازد. نقاشی ونگوگ به نوعی الگوهای آشفته‌ای از حرکت را نشان می‌دهند. به رغم اینکه ونگوگ این مفاهیم علمی را به‌طور مستقیم نمی‌شناخت، آثار او به‌طور غریزی یک بازنمایی علمی از پدیده‌های طبیعی را به تصویر می‌کشد.

هنر محیطی با آثار نمایشگاهی متفاوت اند چرا که نیازمند تعامل مستقیم با انسان و طبیعت و همچنین برانگیختن حواس او، از اهمیت زیادی برخوردار است. Land art  یا هنر محیطی بنا به ذات خود ناپایدار بوده و معمولا در بستر طبیعت خلق می‌شود و پی از مدتی توسط طبیعت از بین می‌روند. هنر محیطی سعی دارد با نگرشی نو به رابطه ی انسان و طبیعت بپردازد.

اهداف این کارگاه، کنجکاوی، مشاهده دقیق و پرسشگری است. هنرجویان به مطالعه انواع موجودات زنده و محیط‌ های زیستی پرداخته و از آن‌ها برای پروژه های هنریشان الهام می‌گیرند. در این کارگاه نه فقط مطالعه و پژوهش درباره طبیعت و محیط زیست انجام میگیرد، بلکه با هنرمندان در این زمینه آشنا می‌شوند و دنیای علم را با دنیای هنر ترکیب میکنند و آثارشان با مفاهیم علمی غنی می‌شود.

Eduardo Kac، هنرمند برزیلی شناخته‌شده، با پروژه‌های BioArt  خود، به موضوعات محیط ‌زیستی پرداخته است، به‌ ویژه در تاریخ طبیعی “معما“ که در آن دی اِن اِی خود را با یک گل پتونیا ترکیب کرد و موجودی به نام Plantimal  “پلَنتی‌مال” ایجاد کرد. این پروژه به ترکیب زندگی انسانی و گیاهی اشاره دارد و نگرانی‌های زیست ‌محیطی را مطرح می‌کند.

همچنین در پروژه Teleporting An Unknown State، سیستمی ساخت که به یک گیاه اجازه می‌دهد از طریق انتقال نور از راه دور، فتوسنتز کند که تأکیدی بر تعامل انسان و محیط ‌زیست دارد. او به‌خاطر پروژه‌هایی چون GFP Bunny، که در آن یک خرگوش فلورسنت ژنتیکی ساخته بود، و “پیدایش” که متن کتاب مقدس را به کد ژنتیکی ترجمه کرده بود، مشهور است.

از هنرمندان دیگری که در زمینه ی هنر محیطی فعالیت کرده اند، می‌توانیم به هنرمند مطرح Andy Goldsworthy اندی گلدزوورثی اشاره کنیم. او یک مجسمه‌ساز، عکاس و هنرمند محیط‌ زیست انگلیسی است که با استفاده از مواد طبیعی مانند سنگ، چوب، برگ و یخ، آثار هنر محیطی و مکان های ‌ویژه خلق می‌کند. او از طبیعت به‌عنوان بستر و ماده‌ی اصلی کارهایش استفاده می‌کند و همانطور که گفته شد بخاطر ذات این هنر، آثارش موقتی و در تعامل با محیط هستند. عکس‌ها و مستندهایش به ثبت و نمایش آثارش کمک کرده‌اند.

سوالاتی مثل آینده مان چیست و یا این آینده را چطور تجسم کنیم؟ تمام اتفاقاتی که در بهار ایده می‌افتد و مهارت هایی که هنرجویان کسب میکنند، باعث میشود که در مسیر زندگی، نسبت به چالش هایشان انعطاف‌ پذیرتر عمل کنند.

در سال‌های اخیر عرصه ی عرضه و نمایش هنرهای معاصر، تلفیق هنر و علوم نوین  و تئوری های مربوط با آن، سبب تجدید نظر در شیوه های آموزش برای کودکان در مراکز آموزشی دنیا گردیده است و روزبه روز در حال تحول است. این دگرگونی علاوه بر محتوای آموزش، دیدگاه ها و روش های تدریس را نیز تغییر داده است چرا که  شیوه های سنتی در آموزش و پرورش دیگر جوابگو و کافی نیستند.

ورود هنرهای معاصر در آموزش رسمی  با محتوایی غنی که شامل دیدگاه های پست مدرن آموزش، پرورش نقاد و مطالعات فرهنگی به همراه چهارچوب های نظری می‌باشد شیوه ای نوین است که بر آموزش کودکان امروز تأثیرگذار است.  کودکان در تجربه این بستر آموزشی، شناخت دقیقی نسبت به واقعیت پیرامون پیدا خواهند کرد که به سمت انسجام فردی در جامعه و خودشناسی و دگردوستی خواهد رفت.