لگو؛ جادوی قطعات کوچک برای کشف جهانی بزرگتر

شاید تابه‌حال متوجه شده‌ باشید که وقتی کودکان با لگو بازی می‌کنند، کاملاً غرق در دنیای خودشان می‌شوند: لمس قطعات رنگارنگ، فشار دادن و چیدن آن‌ها، تلاش برای تناسب و ساخت سازه‌های خیالی، هر کدام پنجره‌ای است رو به دنیای شگفت‌انگیز. این اتفاق، فقط یک سرگرمی ساده نیست! بلکه دقیقاً همان چیزی است که کارشناسان، از آن با عنوان یکپارچگی حسی یاد می‌کنند؛ قابلیتی حیاتی که اجازه می‌دهد بچه‌ها اطرافشان را بهتر بشناسند و لمس کنند.

یکپارچگی حسی یعنی مغز کودک بتواند اطلاعات جمع‌آوری‌شده از حواس گوناگون را کنار هم بگذارد، تفسیر کند و براساس آن‌ واکنش مناسب نشان دهد. مثلاً تشخیص فشار لازم برای چیدن قطعات یا هماهنگی چشم و دست هنگام ساخت یک خانه. تقویت این مهارت از پایه‌های مهم در رشد هوش، یادگیری و حتی خودآگاهی کودکان است.

 

نقش لگو در بهبود یکپارچگی حسی

 

بازی با لگو، مغز و بدن کودک را به چالش می‌کشد. حس لامسه، وقتی کودک قطعه را لمس می‌کند. حس بینایی، برای تشخیص رنگ و شکل. حس حرکت و حتی گاهی شنوایی، دربرخورد قطعات به هم، همه باهم درگیر می‌شوند. این تعامل باعث تقویت هماهنگی چشم و دست، برنامه‌ریزی حرکتی و تمرکز کودکان می‌شود.

 

 

جایی که کودک ناچار می‌شود برای تحقق ایده‌اش بارها آزمون و خطا کند لگو نقش خود را ایفا می‌کند و همین تجربیات لمسی تکرارشونده، پایه‌های تقویت یکپارچگی حسی را می‌سازد. کودکی که دستش را درون سطل این بازی فرو می‌برد، سطح‌، گوشه‌ و شکاف‌های گوناگون را لمس و از این طریق مغزش اطلاعات زیادی از محیط و جسم خودش دریافت می‌کند.

 

سیر تاریخی تحقیقات پیرامون لگو

 

از اواخر دهه ۱۹۷۰، پژوهش‌های علمی درباره اثرات بازی با لگو آغاز شد که ریشه در مطالعات گسترده‌تری بر «بازی‌های ساختنی» داشت. در این دوره، تمرکز اصلی پژوهش‌ها بر بررسی نقش این نوع بازی‌ها در تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف و حل مسئله بود. در اوایل دهه ۱۹۸۰، با راه‌اندازی رسمی برنامه‌هایLEGO Education، این کمپانی وارد حوزه آموزش رسمی و برنامه‌های مرتبط با علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات STEM شد. این تحول توجه پژوهشگران حوزه روان‌شناسی رشد و آموزش را به‌صورت نظام‌مند به این ابزار جلب کرد.

دهه ۱۹۹۰، نقطه عطفی بود که با ادغام لگو با فناوری‌های نوظهور مانند رایانه و روباتیک آموزشی به‌ویژهLEGO Mindstorms، دامنه پژوهش‌ها گسترش یافت. محققان در این دوره، بیش از پیش به موضوعاتی چون خلاقیت، کار گروهی و هوش فضایی پرداختند. در دهه ۲۰۰۰، لگو جایگاه خود را در برنامه‌های آموزشی بین‌المللی تثبیت کرد و به ابزاری برای پرورش مهارت‌های قرن بیست‌ویکم مانند تفکر انتقادی، ارتباط مؤثر و همکاری بین‌فردی تبدیل شد. پژوهش‌ها در این مقطع، بر نقش لگو در یادگیری فعال و بین‌رشته‌ای متمرکز بود.

از دهه ۲۰۱۰ به بعد، دامنه مطالعات حتی به حوزه‌هایی چون توانبخشی شناختی، آموزش میان‌رشته‌ای و به‌کارگیری فناوری‌های نو مانند چاپ سه‌بعدی قطعات لگو گسترش پیدا کرد. در این دوره، لگو نه‌تنها ابزاری آموزشی، بلکه بستری برای نوآوری فناورانه و دسترس‌پذیری آموزشی شد.

 

لگو؛ پازل خلاقیت و رشد

 

در نگاه اول، لگو را قطعات کوچک و ساده‌ای می‌بینیم، اما همین قطعات می‌تواند دریچه‌ای به جهان بزرگ‌تری از خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارت‌های زندگی باشد. مطالعات نشان داده‌ که بازی با لگو، فراتر از یک سرگرمی معمولی است و نقش جدی در تقویت تفکر خلاقانه ایفا می‌کند. کودکان هنگام بازی با این قطعات رنگارنگ باید راه‌های جدیدی برای ساخت ایده‌های ذهنی‌شان پیدا کنند، مشکلات را شناسایی و با آزمون و خطا برای آن‌ها راه‌حل پیدا کنند.

به قول یکی از اساتید، لگو معلم صبور و بی‌ادعایی است که اشتباه ‌کردن را بدون سرزنش به کودکان یاد می‌دهد!

از دیدگاه مدرسه بهار ایده چرا خلاقیت کودکان نیازمند لگو است؟

 

خلاقیت فقط به معنی هنر و شاخه‌های آن نیست، بلکه قدرت دیدن راه‌های نو، خلق ایده‌های تازه و داشتن شجاعت امتحان‌کردن ابداعات جدید است. وقتی کودکان در مدرسه لگو بازی می‌کنند، در حقیقت درون یک آزمایشگاه خلاقیت قدم گذاشته‌اند. آن‌ها با ترکیب رنگ‌، فرم‌ و چیدن قطعات خود را در دنیایی از ابداعات می‌بینند و مرزهای ذهنشان را گسترش می‌دهند.

 

 

تحقیقات متخصصان کودک نشان می‌دهد که استفاده از این سازه های کوچک باعث افزایش انعطاف ذهنی، رشد تخیل، تقویت تفکر فضایی و حتی بهبود بیان ایده‌ می‌شود. مثلاً وقتی کودکی با لگو کِشتی فرضی خود را می‌سازد، در واقع از نظریه‌پردازی، برنامه‌ریزی ذهنی و آزمون فرضیه هم بهره می‌برد.

 

لگو، دوست هوش و تمرکز

 

از دیگر فواید جذاب لگو، افزایش تمرکز و هوش است. در مدرسه بهار ایده وقتی بچه‌ها یک پروژه لگویی را شروع می‌کنند باید تا پایان ساختار خودشان، با پشتکار جلو بروند. تجربه گذاشتن هر قطعه یعنی تمرین نظم، تقویت تاب‌آوری و استمرار. این مهارت‌ها در تمام مراحل زندگی به کمک کودکان خواهد آمد.

از طرفی لگو بستری است برای تقویت حل مسئله. کودکان وقتی با یک مسئله یا خطا رو‌به‌رو می‌شوند، باید فکر، تلاش و چندین راه مختلف را امتحان کنند. این روند، پایه تفکر منطقی و حل مسئله را در ذهن کودکان تقویت می‌کند و باعث می‌شود آن‌ها در مسیر بزرگسالی با قدرت بیشتری با چالش‌ها روبه‌رو شوند.

 

بازی گروهی؛ پلی به‌ سوی مهارت‌های اجتماعی

 

یکی از زیباترین ویژگی‌های این قطعات ساختنی، قابلیت بازی گروهی آن است. وقتی کودکان در کنار هم لگو بازی می‌کنند: مذاکره، گفت‌وگو، همکاری و تقسیم نقش را در عمل یاد می‌گیرند. در این بازی هر کودک سعی می‌کند ایده خودش را ارائه دهد و در پروژه تیمی سهم داشته باشد. این تجربه‌ها نه تنها حس تعلق و دوستی را عمیق‌تر می‌کند، بلکه پایه مهارت‌های اجتماعی کودک را شکل می‌دهد.

 

 

در دنیای امروز که مهارت‌های اجتماعی اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند، فعالیت‌هایی مثل بازی گروهی لگو کمک می‌کند کودکان اعتماد‌به‌نفس بیشتری پیدا کنند، اختلاف‌ها را حل و یاد بگیرند به ایده‌های دیگران احترام بگذارند. این نوع تعاملات، در آینده شغلی و اجتماعی‌شان تأثیر بسیار مثبتی خواهد داشت.

 

لگو، تقویت‌کننده هوش هیجانی کودکان

 

شاید تصور کنید بازی با لگو فقط برای تقویت ذهن و مهارت دستی است؛ اما واقعیت این است که لگو می‌تواند احساسات کودکان را هم تحت تأثیر قرار دهد. فرآیند ساختن و حتی گاهی خراب شدن سازه‌ها، احساسات گوناگونی را در کودکان ایجاد می‌کند؛ از هیجان کشف، تا غم شکست و لذت موفقیت.

با فعالیت مستمر با لگو، بچه‌ها یاد می‌گیرند احساسات منفی مثل ناامیدی یا خشم را کنترل و مدیریت کنند. این مهارت به آن‌ها کمک می‌کند که هنگام روبه‌رو شدن با شکست یا چالش، قوی‌تر عمل و عزت نفسشان را حفظ کنند. به زبان ساده، لگو مربی نامرئی آرامش و مهارت‌های هیجانی کودکان است.

 

آموزش با لگو در مدرسه بهار ایده؛ پنجره‌ای رو به توانایی‌های جدید

 

ما در مدرسه بهار ایده، باور داریم که هر کودک توانایی بی‌نظیری در درون خود دارد و فقط کافی‌ست مسیری برای شکوفایی او فراهم شود. به‌همین خاطر، دوره‌های آموزشی لگو را کاملاً هدفمند و براساس آخرین پژوهش‌های تربیتی و فرآیندهای رشد کودک طراحی کرده‌ایم.

در این دوره‌ها، کودک فرصت می‌یابد بازی هدفمند با محوریت لگو را تجربه کند. در بهار ایده کارگاه‌ها به گونه‌ای طراحی شده است که نه‌تنها ذهن و خلاقیت کودک به چالش کشیده می‌شود، بلکه مهارت‌های ارتباطی، هیجانی و حسی او نیز رشد می‌کند. در هر جلسه، تسهیلگران صبور و آموزش‌دیده به فرزند شما کمک می‌کنند تا بدون ترس از اشتباه، دنیایی جدید را خلق و حس لذت‌بخش یادگیری را تجربه کند.

 

 

برخی از مزایای این دوره:

افزایش تمرکز و دقت: پروژه‌های مرحله به مرحله، حواس کودک را یکپارچه می‌کند.

پرورش تفکر خلاق و حل مسئله: هر فعالیت، انگیزه‌ای برای پیدا کردن راه‌حل‌های جدید و کاربردی دارد.

رشد مهارت ارتباطی و اجتماعی: بازی‌های گروهی، گفت‌وگو، همکاری و احترام به نظرات دیگران را آموزش می‌دهد.

تقویت هوش هیجانی: با مدیریت احساسات ناشی از ساخت و تخریب یا چالش‌های بازی.

افزایش هماهنگی چشم و دست و مهارت‌های حرکتی: با لمس، چیدن و جابه‌جایی قطعات رنگارنگ.

این فضا الهام‌بخش جایی‌ست که کودک شما یاد می‌گیرد: «هیچ شکست یا اشتباهی، پایان کار نیست؛ بلکه پلی به‌سوی راه‌حل‌های تازه است.»

چرا بهار ایده انتخاب درستی است؟

 

در مدرسه بهار ایده، آموزش هم لذت‌بخش است و هم اثربخش. ما با تکیه بر روش‌های نوین آموزشی و با استفاده از ابزارهای جذابی مثل لگو، مسیر یادگیری کودکان را شیرین و پرماجرا می‌کنیم. تسهیلگران ما همیشه همراه و پشتیبان فرزندتان هستند و به او اجازه می‌دهند خودش را ابراز کند، شکست بخورد و دوباره از نو بسازد.

کلاس‌های لگو در بهار ایده، محیطی گرم و دوست‌داشتنی و فضای کافی برای هیجان‌، تعامل و کشف دارد. شعار ما این است: «خلاقیت را بازی کن.»

پیام آخر، سازه‌هایی برای یک زندگی بهتر

 

به کودکتان فرصت بدهید تا با دستانش دنیای خود را بسازد. لگو فقط وسیله‌ای برای بازی نیست، بلکه راهی‌ست به‌سوی رشد ذهنی، اجتماعی و هیجانی. بازی هدفمند با لگو، مثل جرقه‌ای کوچک، شعله‌های کنجکاوی و خلاقیت را در وجود کودک روشن می‌کند و مهارت‌هایی را در او می‌پروراند که تا پایان عمر به کارش می‌آید.

شما میتوانید کلاس ها و دوره های مدرسه هنر بهار ایده را از بخش آموزش خلاق مشاهده کنید.

نویسنده مقاله: محدثه شادمهر